Czy byli też inni mieszkańcy Augustowszczyzny, których w sposób szczególny powinniśmy wyróżnić rozmawiając o Powstaniu Styczniowym?
-Tak, mieszkańcy Augustowa i Powiatu Augustowskiego zaangażowali się dosyć szeroko w walkę zbrojną i pomoc powstaniu. Naczelnikiem powstańczym Powiatu Augustowskiego był Jan Fryderycy, urzędnik administracji Kanału Augustowskiego, zaś naczelnikiem miasta Henryk Monikowski. Z Warszawą organizację powstańczą łączył urodzony w 1807 roku w Augustowie Franciszek Chełmiński. To wyjątkowa postać. W okresie Powstania Listopadowego był podoficerem artylerii, w uznaniu męstwa odznaczony Orderem Virtuti Militari i awansowany do stopnia podporucznika, ciężko ranny, udał się po powstaniu na emigrację do Francji, gdzie angażował się w działalność polskich ugrupowań emigracyjnych. Mimo kalectwa w 1854 roku zgłosił chęć zaciągu do oddziałów przygotowywanych do walki z Rosją w Turcji, zaś po powrocie do Polski w 1859 roku łączył nici konspiracji pomiędzy centralą warszawską a konspiracyjną organizacją augustowską. Za zabezpieczenie logistyczne biwakujących w Puszczy Augustowskiej oddziałów odpowiadał Kajetan Ziemlewicz. Szczególnie piękną postawą wykazał się sołtys Franciszek Choroszewski, który wraz z synem nosił po wsiach powstańcze manifesty i mobilizował mieszkańców. W nieodległym folwarku Cisów kuto kosy, przygotowywano kotły do gotowania strawy dla Powstańców, w Augustowie, Żarnowie i okolicznych wsiach zbierano datki i ubrania. Największą kwotę – 10 rubli, co wówczas było znaczną sumą, dał ławnik miejski Sawicki. Ksiądz Władysław Stefanowski, wikariusz ze Studzienicznej zapewniał opiekę duszpasterską, bywał w obozach powstańczych, pełniąc funkcję kapelana. Zaangażowanych było wiele osób, nie sposób ich tu wymienić. Zainteresowanych zapraszam na wykład 19 stycznia o godz. 9 do I Liceum Ogólnokształcącego, pielęgnującego pamięć o Powstańcach Styczniowych bądź do lektury mego artykułu opublikowanego w drugim tomie Rocznika Augustowsko-Suwalskiego, w którym omawiam szeroko udział mieszkańców Powiatu Augustowskiego w Powstaniu Styczniowym 1863 roku.
Napisz komentarz
Komentarze