Do czynników zwiększających ryzyko rozwoju nowotworu zalicza się:
- predyspozycje genetyczne – są w ok. 20–25% przypadków głównym czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworu. Przyjmuje się, że występowanie raka jelita grubego u członków rodziny pierwszego stopnia pokrewieństwa zwiększa dwukrotnie ryzyko zachorowania
- wiek – około 72% populacji u której zdiagnozowano raka jelita grubego, była w wieku powyżej 65. lat. Szczyt zachorowań przypada w wieku około 60.-70. lat.
- obecność w jelicie grubym gruczolaków,
- nieswoiste choroby zapalne jelit,
- palenie papierosów i picie alkoholu,
- niewłaściwa dieta – dieta bogata w błonnik i niską zawartość tłuszczów nasyconych, może zmniejszać ryzyko wystąpienia nowotworu, natomiast odwrotną zależność obserwuje się przy stosowaniu diety bogatej w czerwone i przetworzone mięsa.
- niska aktywność fizyczna,
- otyłość – osoby z prawidłową masą ciała mają mniejsze ryzyko wystąpienia raka jelita grubego niż osoby otyłe. Stwierdzono statystycznie istotną korelację pomiędzy nadwagą, wskaźnikiem masy ciała (body mass index – BMI) i zwiększonym ryzykiem rozwoju raka jelita grubego, szczególnie u mężczyzn. Korelacji takiej nie stwierdzono u kobiet, co tłumaczy się różnicami w rozkładzie tkanki tłuszczowej u obu płci. Otyłość brzuszna, znacznie zwiększająca ryzyko rozwoju nowotworu, częściej obserwowana jest wśród mężczyzn.
Najczęstsze objawy raka jelita grubego to:
- bóle brzucha
- zmiana rytmu wypróżnień
- krew w stolcu
- osłabienie ogólne
- niedokrwistość bez innych objawów ze strony przewodu pokarmowego
- utrata masy ciała i osłabienie
Jak zapobiegać rakowi jelita grubego?
- utrzymuj prawidłową masę ciała – Twoje BMI (masa ciała/wzrost) powinno się mieścić
w przedziale 18,5–24,9 - jedz zdrowo
- ruszaj się regularnie – aktywność fizyczna sprawia, że jelita lepiej pracują
- badaj się - od 2022 roku za realizację Programu Badań Przesiewowych raka jelita grubego będzie odpowiadał NFZ. Na chwilę obecną prowadzone są prace legislacyjne w tym zakresie. Jednocześnie prowadzony jest program „PROFILAKTYKA 40 PLUS”, do którego mogą się zgłosić pacjenci u których występują czynniki ryzyka raka jelita grubego. Mogą oni wykonać badanie na krew utajoną w kale metodą immunochemiczną (iFOBT). Jeśli wynik badania jest pozytywny to pacjent zostaje skierowany na badanie kolonoskopowe w ramach Ambulatoryjnej Opieki Specjalistycznej
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Augustowie
Napisz komentarz
Komentarze